Het bericht Winterconferentie over Kwaliteit verscheen eerst op BD-Vereniging.

Het bericht Loop mee in het agro-ecologisch blok bij de Klimaatmars verscheen eerst op BD-Vereniging.

De Vlaamse BD Zomerschool ontstond op initiatief van enkele pionier-boeren, en werd in de voorbije jaren verder uitgebouwd in samenwerking met Landwijzer en de Vereniging voor Biologisch-Dynamische Landbouw en Voeding. De Zomerschool biedt aan jonge boeren de kans om hun kennis over de biodynamische landbouw te verdiepen, onder meer door het uitwisselen van ervaring met elkaar en met oudere boeren.

Met het thema van dit jaar sloot de Zomerschool aan bij de oproep van de landbouwafdeling van het Goetheanum, om in plaatselijke activiteiten – en voorbereidend op de Internationale Landbouwconferentie van 2022 – verdiepend te werken rond de kwaliteit van biodynamische voeding. Niet alleen het belang van voeding voor mens, aarde en kosmos komt daarbij in beeld, maar ook welke invloeden en wisselwerkingen daarbij een rol spelen (inbegrepen de mens en zijn toewijding), de vraag hoe we kwaliteit kunnen waarnemen en waarneembaar maken,  … kortom : hoe ons werken in en voor de landbouw bijdraagt aan levenskwaliteit.

“Levenskrachten waarnemen” (Anna Van Oostwaard) en “Preparaten voor voeding in balans” (Antoine De Paepe) zijn jaarlijks terugkerende, vaste thema’s op het programma van de zomerschool. Dit jaar sloten deze thema’s uiteraard naadloos aan bij het overkoepelende thema “Voedingskwaliteit, levenskwaliteit”.

Mieke Lateir, adviseur biologische zaden voor Bingenheimer Saatgut, bracht het thema “Zaadveredeling en levenskrachten” aan. Zij legde o.m. uit hoe de veredelaar vanuit een dialoog met de plant en door inzicht in de wisselwerking tussen plant en omgeving, in staat is cultuurgewassen te ontwikkelen die de gehele mens ondersteunen en voeden. Voor de biodynamische achtergronden bij het begrip levenskrachten werd Mieke bijgestaan door BD boer Bernd Vandersmissen. Bernd is zelf sinds jaar en dag deelnemer aan de zomerschool, en bracht dit jaar zelf een heel doordachte en doorleefde visie ten gehore.

Op zondagmorgen was Ann Naeyaert te gast. Ann leeft en werkt als heilpedagoge in de Christoforusgemeenschap, een kleinschalige voorziening voor volwassenen met een verstandelijke beperking. Ann legde vanuit haar ervaring uit hoe voeding deel uitmaakt van de zorg voor mensen vanuit het antroposofisch mensbeeld.

Zelf mocht ik (zoals gebruikelijk op zaterdagavond) een meer bespiegelende voordracht houden, deze keer over de ontwikkeling van de wereld en de mens. Het bredere beeld van de geschiedenis van onze aarde, de mens en zijn cultuur, geven vertrouwen en houvast, en dat is in deze tijd meer dan ooit belangrijk.

En verder waren er ook de jaarlijks terugkerende ingrediënten : maaltijden die werkelijk voeden, gesprekken die dat ook doen, boeren-kampvuur (waaraan ook het bier van de streek niet ontbrak, heb ik mij laten vertellen), de zondag inzingen op het veld, …

Wie erbij was, heeft (opnieuw) mogen ervaren dat je er als BD boer niet alleen voorstaat. Verweg of dichtbij staan op hun eigen veld collega’s naast en achter je, en sommige zijn meer vrienden dan collega’s … Boeren doe je niet alleen. Zelf hoop ik dat velen in deze tweedaagse gevoeld hebben dat ze als boer of boerin trots mogen zijn op de voedingskwaliteit en levenskwaliteit die ze aan de wereld schenken.

Veel dank aan al wie heeft bijgedragen tot het welslagen van de vijfde BD Zomerschool. Dank aan alle docenten, aan het Kollebloem-team dat ons eens te meer zo zorgzaam heeft onthaald, en uiteraard aan alle deelnemers zonder wie er geen ontmoetingen, gesprekken en uitwisselingen, en dus finaal ook helemaal geen zomerschool zou zijn !

Koen Dhoore, docent Landwijzer

Het bericht BD Zomerschool – Voedingskwaliteit, levenskwaliteit verscheen eerst op BD-Vereniging.

Na een korte rondleiding op Landgoed Kraaybeekerhof, een bezoek aan de bijentuin en een lunch, heette het bestuur van de BD-Vereniging de deelnemers van harte welkom. Vervolgens sprak Frans Lutters sprak over het beeld van de oase, dat Rudolf Steiner opriep tijdens de Landbouwcursus. Daarbij werd het belang van de BD-bedrijven als ‘nieuwe oases’ benadrukt, waar de Christuskracht als lichtkracht ervaren kan worden. De BD-bedrijven vervullen ook een sociale en culturele rol. Steiner heeft aangegeven dat deze oases met name in onze huidige tijd (21^e eeuw) heel belangrijk worden. Bij alle deelnemers riepen deze beelden veel herkenning op. Men had dit licht ervaren bij eigen en andere BD-bedrijven en velen spraken over de sociale rol van hun bedrijf in de vorm van zorgboerderijen en CSA’s.

Er volgde een uitgebreide kennismakingsronde en ervaringsuitwisseling met mooie verhalen, bijvoorbeeld over de zeer jonge gedrevenheid om boer te worden: ‘als de trekker aansloeg, sloeg ik ook aan’. Iemand vertelde over de reddingsactie die klanten waren gestart na een mislukte oogst en dreigende financiële tekorten. Ook keken de deelnemers naar de toekomst en deden suggesties hoe ze de jonge collega’s nog beter konden ondersteunen. Het bestuur werd gevraagd om goed te blijven luisteren naar behoeftes en initiatieven van de jongere boeren en de ondersteuning te bieden vanuit de BD-Vereniging.

Na deze inspirerende en intense middag, namen de deelnemers afscheid van elkaar, met de belofte om elkaar zeker het volgend jaar opnieuw te ontmoeten.

Loop jij rond met vragen die je graag aan ervaren collega’s wilt stellen? Neem contact met ze op. Ze vinden het heel leuk om je vragen te beantwoorden en hun ervaring te delen. Kijk hier om te zien hoe je contact kunt opnemen.

Het bericht Ontmoeting van Boeren voor Boeren verscheen eerst op BD-Vereniging.

De BD-Vereniging is een nieuw initiatief gestart: Boeren voor Boeren. Een groep van veertien ervaren biodynamische boeren en tuinders is bereid om minder ervaren boeren te ondersteunen bij hun vragen. Praktische vragen over teelt, dieren of compost? Zoekende bij het toepassen van preparaten of het afstemmen op het wezen van je bedrijf? Tips voor samenwerken met klanten of collega’s? Kijk voor meer info hier

Het bericht Nieuw: Boeren voor Boeren verscheen eerst op BD-Vereniging.

Zijn methodiek richt zich op het contact maken met de grond via de tuinder en ook via de deva van de tuin. Door vragen te stellen aan de deva (de overkoepelende energie, het verzorgende wezen van de grond) vormt hij zich een beeld van de signalen die de grond geeft. Op basis hiervan kiest hij Bloesem remedies (preparaten die levensenergie bevatten van planten, bomen of mineralen) om de grond te behandelen. Door de tuinder hierbij te betrekken gaat die zich meer verbonden voelen met de grond.
Bij tuinderij De Watertuin was een stuk grond in het verleden ontzand en daarbij met zeer zware machines dichtgereden. Martijn nam waar dat de deva klein en gefragmenteerd aanvoelde, als een Picasso schilderij. Bij elk bezoek aan de tuinderij gaf hij een bijpassende Bloesem remedie, waarbij hij voelde dat de deva zich herstelde. Afgestemd op dit proces besloot de tuinder sleuven te trekken en Cichorei als groenbemester in te zaaien om de bodemkwaliteit te verbeteren. Hij gaf aan het eind van het traject aan dat het land voor hem meer geaard voelde, met meer levenskracht. Hij is benieuwd hoe het zich in de toekomst zal ontwikkelen.
Lees hier het hele onderzoek en hier een samenvattend artikel.
Martijn van den Huijssen doet dynamisch bodemonderzoek geeft advies vanuit , ‘Brengt de boer dichter bij de bodem en de bodem dichter bij de boer’

Het bericht BD-Master: onderzoek bodemvitalisatie verscheen eerst op BD-Vereniging.

Vegetarische compostpreparaten

Voor de bd-masterclass- geïnitieerd vanuit de bd-vereniging- die ik in de zomer van 2018 startte, heb ik op mijn eigen manier onderzoek gedaan naar de compostpreparaten.

Op meerdere bedrijven had ik hier al mee gewerkt, zowel in Nederland als in het buitenland en zowel op tuinbouwbedrijven als kleinschalige gemengde boerderijen. De overeenkomstige aanpak was het werken met de biodynamische preparaten. In Noorwegen op de boerderij aan het Mjosameer heb ik de hertenblaas gevuld met duizendblad zien hangen. Over het glooiende landschap sproeiden wij daar het koemesthoornpreparaat. In Wallonië heb ik in mijn eentje een uur in de regenton geroerd, linksom en rechtsom, de vortex steeds doorbrekend en weer opbouwend. Op de sociale dagbestedingsplekken zoals Mens en Tuin in Den Haag en Stichting Orion in Rotterdam werd dit roeren met elkaar gedaan en de bezem doorgegeven van hand tot hand. Het sproeien werd ook gezamenlijk uitgevoerd, al ging het om een tuin van 3 are. Het samen verzorgen van de grond, de planten en het verwelkomen van de elementarwezens voor het nieuwe seizoen was de reden om met preparaten een middel te maken.

Wat bij mij vragen opriep, was de manier en uitvoering van het prepareren. Hoe kon het bedrijf aan een koeiendarm en een hertenblaas komen? Kwamen de hoorns helemaal uit Hongarije voor de toepassing op een Nederlands bedrijf? Heeft dit preparaat dan nog dezelfde werking zoals het bedoeld is en met dezelfde intentie die het de boerderij zijn bedrijfsindividualiteit geeft ? Met deze vragen liep ik rond op een stadslandbouwproject dat nog verre van biodynamisch genoemd kon worden.

Antwoorden kreeg ik algauw door in het begin van de BDmaster met Luc Ambagts in gesprek te gaan en Carmencita De Ruiter op haar tuin in Haarlem op te zoeken. Carmencita heeft veel geleerd en gewerkt op de Zonnetuin in Alkmaar die door Guurtje Kieft is aangelegd. Beiden hebben zich verdiept en verbonden met de maanstanden en planetenwerkingen en samenhang daarvan met de aarde en al haar organismen die daarin leven. Ik zeg expres in, omdat deze in de aarde leven en in de sfeer binnen de dampkring; de buik van de aarde als het ware. Dat is natuurlijk enorm omvattend en daar raak je als mens nooit in uitgeleerd. Als bd-tuinder kun je het toespitsten op de gewassen die je teelt en de compost die deze nodig heeft. Ik deed dat dan weer op mijn tuin en buurttuin met het uitgangspunt om de preparaten zelf te kunnen maken.

Op dat vlak vond ik direct aansluiting bij Carmencita, doordat zij voor vegetarische preparaten kiest en koemest gebruikt in de composthoop. De dierlijke organen zijn hierbij niet nodig voor de bereiding. Om wel een astrale of planetenwerking aan te trekken, stem je je af op de engelen hiërarchieën. Het bereiden doe je in de periode van de twaalf Heilige nachten waarin de grens naar de fijnstoffelijke wereld dunner is. Voor meer en uitvoerige informatie verwijs ik naar de site van carmencitabd.nl en haar workshops.

In mijn eigen kruidenboekje dat ik geschreven heb met de uitkomsten van dit onderzoek vertel ik over de 7 preparaatkruiden: Biodynamische Kruiden van Tuinvrouw Teunisbloem. Dit boekje is te verkrijgen via mijn site tuin-cursussen.nl . In de praktijk ben ik op het moment verbonden met de Taka-TukaTuin in het Wollefoppenpark te Rotterdam: een perma-cultuurtuin, kruidentuin en fruitboomgaard en bovenal een ontmoetingsplek voor buurtbewoners met een eigen wijkrestaurantje. Aan de composthoop hebben we vegetarische preparaten toegevoegd. Het goud-mirre-wierook preparaat hebben we op driekoningsdag gesproeid. De gesnoeide appelbomen krijgen heermoesthee op hun wonden. Van het voorjaar wordt de compost uitgereden op de nieuw aangelegde bloemborders en de imker staat te trappelen om de bijenvolken een onderkomen te geven. Dit alles als de ijskristallen ontdooid zijn en de voorjaarsbloeiers hun kopjes laten zien.

Het bericht Verslag van BD-masterclass door Tuinvrouw Teunisbloem verscheen eerst op BD-Vereniging.

Het bericht Nieuw themanummer over Burger Boer Initiatieven verscheen eerst op BD-Vereniging.

Download hier de PDF

Het bericht Nieuw themanummer over Korte Ketens verscheen eerst op BD-Vereniging.

Het bericht Nieuw themanummer over Bloemen verscheen eerst op BD-Vereniging.