Leden krijgen het blad vier keer per jaar toegestuurd. Wil je ook lid worden en daarmee de ontwikkeling van de biodynamische landbouw ondersteunen? Meld je hier aan.
Wil je het blad online lezen, kijk dan hier.
Losse exemplaren van Dynamisch Perspectief zijn te bestellen via de webshop van de Beersche Hoeve.

Het bericht Nieuwe Dynamisch Perspectief verschenen verscheen eerst op BD-Vereniging.

Teruglezen van de andere delen:
Deel 1 Boekbespreking Manfred Klett
Deel 2 Boekbespreking Manfred Klett

Het bericht Tom Saat bespreekt het boek van Manfred Klett, deel 3 verscheen eerst op BD-Vereniging.

De dichtbundel is te bestellen bij braakman@wilbrord-nature.nl (kosten, inclusief verzending € 22,00)

Het bericht Dichtbundel van Wil Braakman verscheen eerst op BD-Vereniging.

Biodynamische boeren en tuinders voldoen aan strengere voorwaarden dan de biologische. Zo is minimaal 10% van het areaal ingericht om biodiversiteit te ondersteunen en mag er veel minder stikstof worden bemest (slechts 112 kilo stikstof per hectare). Een overzicht van de belangrijkste verschillen tussen biologisch en biodynamisch is via deze link te lezen. Biodynamische producten zijn herkenbaar aan het Demeter keurmerk.

Stichting Demeter heeft vorig jaar ‘Distributievoorwaarden’ geïntroduceerd voor handelsbedrijven die Demeter producten verkopen. Zij dienen zich actief met de uitgangspunten en de ontwikkeling van Demeter te verbinden en zich in te zetten voor onder andere eerlijke sociaaleconomische verhoudingen en duurzame ontwikkeling, onder meer door ‘ontwikkelgesprekken’ te organiseren. Dit is in navolging van de Collegiale Toetsings gesprekken die boeren al vele jaren in groepen voeren over hun ontwikkelingsdoelen en hun verbinding met de uitgangspunten van de biodynamische landbouw.

Stichting Demeter heeft geen exacte verkoopcijfers tot haar beschikking. Wel is er inzicht in de omzet van verpakte en verwerkte Demeter producten (dus exclusief alle onverpakte AGF producten). Daar steeg vooral de omzet bij boerderijwinkels – mede door aandacht voor gezonde voeding en weerstand vanwege corona – van 2,5 naar 3,2 miljoen euro, een groei van 28%.

De Demeter Monitor komt jaarlijks tot stand in samenwerking met de BD-Vereniging, Stichting BD Grondbeheer, Stichting Kraaybeekerhof en Aeres Warmonderhof. Als biodynamische beweging werken zij intensief samen op het gebied van  opleiding, training en ontwikkeling intensief. BD Grondbeheer zet zich in voor het veilig stellen van gronden voor biodynamische landbouw en hulp bij bedrijfsopvolging. Inmiddels pachten 20 BD bedrijven hun grond via Stichting BD Grondbeheer, in totaal 543 hectare, gefinancierd via schenkingen en de uitgifte van obligaties.

De volledige Demeter monitor 2020/2021 voor trends en ontwikkelingen in de biodynamische landbouw en handel met Demeter keurmerk staat online op www.stichtingdemeter.nl klik hier

Het bericht Demeter Monitor: groei biodynamisch areaal zet door verscheen eerst op BD-Vereniging.

Naar aanleiding van de verschijning van zijn boek Von der Agrar-technologie zur Landbaukunst plaatste Das Goetheanum (36/2021) een uitgebreid interview met hem: In de geest van de aarde: hoe een toekomstige cultuur wil ontkiemen in Oost-Europa. Ineke Lutters vertaalde het boeiende verhaal. Lees het hier: Interview met Manfred Klett

Het bericht Interview met Manfred Klett verscheen eerst op BD-Vereniging.

Slechts drie maanden na de presentatie van zijn onderzoek en verslaglegging over het ontstaan en de ontwikkeling van de biologische landbouw in Flevoland is historicus dr. Henk Pruntel 10 juni overleden.

Henk Pruntel publiceerde onder andere over de RIJP, het onderwijs en de cultuur van Flevoland, Han Lammers en Roel van Duin, de arbeiderskampen en de biologische landbouw. Henk speelde een belangrijke rol bij de totstandkoming van de Canon van Flevoland en de verschijning van het Cultuur Historisch Jaarboek.  Henk Pruntel heeft vanuit zijn Drentse roots nooit de affiniteit met de agrarische wereld achter zich gelaten, aldus de Stichting geschiedenis biologische landbouw Flevoland, waarvan hij voorzitter was. ‘Veel meer ontstond er bij de onderzoeker Pruntel een behoefte te achterhalen, te beschrijven, en vast te leggen, hoe innovatieve ontwikkelingen bij de productie van ons dagelijks voedsel tot stand zijn gekomen’. Deze drang tot onderzoeken en vastleggen is ook de aanzet geweest tot het beschrijven van de ontwikkeling van de biologische landbouw in Flevoland.

De Vereniging voor Biologisch Dynamische Landbouw en Voeding stelt met veel respect en waardering vast dat Henk Pruntel met het boek ‘De opdracht een goed rentmeester te zijn’ een waardevol geschenk heeft nagelaten. De West-Friese tuinder Jan Jonkman was zijn tijd ver vooruit toen hij 35 jaar geleden als een van de eersten een biodynamisch tuinbedrijf stichtte aan de Bronsweg in Lelystad. Henk Pruntel schreef het verhaal van Jonkman op. Een passage uit de inleiding van het boek typeert de drang en inzet van Henk Pruntel om hieraan bij te dragen: ‘Het gaat niet alleen om wat wij willen, maar ook om rentmeesterschap, het bieden van toekomstperspectief door de bodem, onze aarde, in een betere conditie door te geven aan volgende generaties’.

Jan Jonkman vertrok op 26 april 1986 met zijn vrouw en kinderen uit Andijk. Een nieuw avontuur tegemoet in een piepjong land. Mede dankzij hun inspanningen werd Flevoland koploper in de biologische dynamische landbouw. Jan had een gangbaar, gemengd bedrijf (bloembollen en groente) tussen Andijk en Bovenkarspel toen hij al in 1979 overschakelde op biologische teelt. ‘Ik zag in die tijd als secretaris van de coöperatie maar één categorie waarvan de omzet bleef stijgen: die van de bestrijdingsmiddelen. Als grote tulpenteler ondervond ik steeds meer problemen met de teelt. Men was maar met een ding bezig: symptoombestrijding. ‘

Begin jaren 80 bouwde hij de bloembollenteelt langzaam af en had Jan zijn handen vrij voor de teelt van biologische groente. Iemand die ook niets van bestrijdingsmiddelen moest hebben, was Peter Kouwenhoven. Hij werkte jarenlang bij de gemeente Lelystad als hoofd van de afdeling groen. Hij zag goede mogelijkheden het gebied in Lelystad-Noord te ontwikkelen en droeg de biologische landbouw een warm hart toe.

Jan werd gevraagd om naar de polder te komen om daar te boeren. Hij verenigde zich samen met de andere biodynamische boeren en ze richtten de coöperatie Nautilus op. Het was een hechte gemeenschap die ervoor zorgde dat Lelystad eind jaren ‘80 al een van de grootste biodynamische landbouwgebieden in West-Europa was.

Jan Jonkman nam de sprong in het diepe en hij was voor veel boeren een inspiratiebron. Henk Pruntel legt in dit boek een stukje Flevolandse geschiedenis vast. Een waardevolle bijdrage aan de geschiedenis van de BD-beweging in Nederland.

De opdracht een goed rentmeester te zijn (ISBN-nummer 978-94-6406-523-7,) met een voorwoord van Herman Wijffels, is (binnenkort) te bestellen via de webshop van de BD Vereniging.

Het bericht Henk Pruntel, 8 augustus 1959 – 10 juni 2021 verscheen eerst op BD-Vereniging.

In november 2021 wordt een Nederlands vervolg gegeven aan deze conferentie, georganiseerd door Stichting Demeter en de BD-Vereniging.

Het bericht Rapport Internationale BD-Klimaatconferentie verscheen eerst op BD-Vereniging.

In het programma Zembla van 22 oktober 2020 kwam Professor Bouwmeester aan het woord. Hij heeft ontdekt dat het mycelium (schimmeldraden) afsterft als je kunstmest gebruikt. In het fantastische boek over schimmels, Verweven leven van Marlin Sheldrake, wordt door verschillende wetenschappers aangetoond hoe enorm belangrijk het netwerk van schimmels onder de grond is. Niet alleen krijgen de wortels van de plant allerlei stoffen van het mycelium. Het mycelium krijgt ook van de plant. Een symbiose dus. Die gaat zo ver dat er stoffen over vele honderden meters getransporteerd worden. Eén professor had ontdekt dat er koolstof verplaatst werd van de boom die genoeg had, via het mycelium, naar bomen die tekort hadden. Nu begrijp ik ook dat Rudolf Steiner in de landbouwcursus aangeeft dat het belangrijk is dat er bos in de buurt van een landbouwbedrijf is.

Ik wilde weten of ik met stijgbeelden zichtbaar kon maken wat Professor Bouwmeester met een microscoop had aangetoond, dus wat er onder de grond gebeurt door kunstmest. Een groep betrokken Stijgbeeld Onderzoek Volgers heeft mij daartoe financieel in staat gesteld. Ik heb drie potten genomen en daar radijs in gezaaid. Pot 1 was onbemest, pot twee bemest met BD-compost en de derde met kunstmest. Vervolgens heb ik vele stijgbeelden en chroma’s gemaakt. Van de bodem, het blad, de wortels en het radijsje zelf. Het meest opvallend waren de stijgbeelden van het blad (zie afbeeldingen).

Een stijgbeeld maak je door, in dit geval het blad, drie minuten te vijzelen. 0,7 ml van het gezeefde sap laat je in speciaal papier optrekken. Als het droog is zet je het, in het donker, in een zilvernitraat oplossing. Het zilvernitraat reageert met het sap. Vervolgens zet je het in het indirecte zonlicht. En zo ontwikkelt er een beeld. De ervaring leert dat dat beeld iets over de vitaliteit van een product zegt. Verrassend dat de kunstmest radijs een enorme groei heeft gemaakt, maar dat het stijgbeeld vrij levenloos is.

Roelant de Vletter, stijgbeeld.nl

Het bericht Vergelijking compost en kunstmest via stijgbeelden verscheen eerst op BD-Vereniging.

Het bericht Bokashi versus compost verscheen eerst op BD-Vereniging.

Jan Saal beschrijft hierin helder en stapsgewijs wat de kernpunten van de biodynamische landbouw zijn. Hij doet dat aan de hand van praktische thema’s zoals het werken met kosmische krachten en maanstanden, de integriteit van mens en dier, het gebruik van preparaten, bemesting, compostering en onkruidbestrijding. Maar hij geeft ook uitleg over abstractere zaken als de verschillende lagen van een organisme en de relatie tussen biodynamische landbouw en economie. En waardoor is de voedingskwaliteit van biologisch-dynamische producten nu eigenlijk groter dan die van producten uit de reguliere landbouw?

Het boekje sluit af met een voordracht van Rudolf Steiner over houtsap, cambium en levenssap, die weliswaar niet in zijn landbouwcursus is opgenomen, maar wel een goed beeld geeft van de manier van denken over planten die aan de landbouwcursus ten grondslag ligt.

Jan J.C. Saal. Biodynamische landbouw – gezonde voeding als bron van levenskracht. Gezichtspunten nr. 53. Centrum Sociale Gezondheidszorg. € 3,- excl. verzendkosten. Bestellen via gezichtspunten.nl

Het bericht Brochure Biodynamische landbouw verscheen eerst op BD-Vereniging.