Bokashi versus compost

In Dynamisch Perspectief 2021-1 met als thema ‘Compost’ legt Oebele van der Lei, compostmeester van Noorderhoeve, enthousiast uit hoe hij onder zuurstofrijke omstandigheden compost maakt. In een ander artikel vertelt Esther Kuiler, tuinder op De Ommuurde Tuin, juist heel enthousiast over anaerobe Bokashi. Isabel Duinisveld, redactielid en tuinder, legt beide methoden naast elkaar. Filmpjes over Bokashi staan onder dit artikel.

Het grootste basisverschil tussen Bokashi en compost is dat Bokashi ontstaat onder anaerobe omstandigheden, dat wil zeggen zónder zuurstof. Compost maken doe je onder aerobe omstandigheden, mét zuurstof dus. Kwalitatief goede compost maken is niet eenvoudig, er kan van alles mis gaan. Bokashi gaat iets makkelijker: je basisverhouding koolstof-stikstof moet goed zijn, je voegt wat EM (effectieve micro-organismen) toe, de hoop luchtdicht afsluiten met plastic (inkuilen) en de melkzuurvorming kan beginnen.

Het product wat je overhoudt na composteren is ongeveer een derde van waar je mee begonnen bent, de waardevolle stoffen blijven grotendeels behouden. Bokashi verandert nauwelijks van hoeveelheid, je conserveert als het ware.

Op het land werk je compost licht in, het verlies aan nutriënten is nihil omdat deze allemaal zijn vastgelegd in de compost en moeten worden vrijgemaakt door de planten. Deze kunnen ook direct gezaaid of geplant worden. Bij Bokashi is dit anders. Bij het opbrengen vindt nu het composteringsproces alsnog plaats alleen niet in een beschermde omgeving. Veel waardevolle stoffen verlies je in de lucht en spoelen uit. Ook is de grond nu niet meteen geschikt om te zaaien of te planten, je moet ongeveer twee weken wachten. Een alternatief is om de Bokashi pas uit te rijden na het vijfde-bladstadium en niet in te werken om de groei niet te verstoren. Bij de WUR in Wageningen is bij het onderzoek naar Bokashi geen antwoord op de vraag gekomen of bodemgebonden ziektes, onkruiden en invasieve exoten overleven in het fermentatieproces bij Bokashi en of compost dan niet veiliger is.

Kortom, als je kunt composteren dan heeft dat de voorkeur, minder verliezen én minder diesel nodig, immers je brengt maar één derde van de oorspronkelijke gewichtshoeveelheid op het land uit. Als je dan ook nog tijd en zin hebt in preparaten dan krijgt je land de hoofdprijs. Heb je geen tijd of lukt het composteren gewoon (nog) niet dan is Bokashi maken een uitkomst. Je kunt al je organische bedrijfsafval als input gebruiken. Pas wel op voor de kosten, er zijn genoeg mensen die aan je willen verdienen én het uitrijden kost dus drie keer zoveel als bij compost. (Tekst: Isabel Duinisveld)

Meer lezen? In Dynamisch Perspectief, themanummer 2021-1 over Compost | DP 2021-1 lees je het hele artikel.

Bekijk de filmpjes van de Ommuurde Tuin over Bokashi.