Volkert Engelsman zal vertellen over ‘sterren, compost en correct rekenen’ bij de winterconferentie van de BD-Vereniging in Dronten op 2 maart 2018. Dit artikel is een korte versie van een artikel dat eind maart 2018 zal verschijnen in Dynamisch Perspectief.

 Spirituele, sociale en ecologische compost

 ‘Dat is toch magisch?!’ Volkert Engelsman, CEO van handelsbedrijf Eosta, vertelt vol vuur over het wonder van de compost en hoe vruchtbaar die is voor de aarde. Derk Klein Bramel en Ellen Winkel vragen hem of hij een parallel ziet met het gezond maken van de samenleving. Wat is de compost in de economie? Of de humus in de samenleving?

Tekst: Ellen Winkel en Derk Klein Bramel

 “Otto Scharmer wijst op een drievoudige kloof”, begint Volkert Engelsman, als antwoord op onze vraag naar het vruchtbaar maken van de samenleving. “Er is een ecologische kloof (mensen zijn vervreemd van de natuur), een sociale kloof (mensen zijn vervreemd van elkaar) en een spirituele kloof (mensen zijn vervreemd van zichzelf).”

Op al die drie niveaus moet een omvormingsproces plaatvinden, legt hij uit, en om dat in gang te kunnen zetten is het overbruggen van de spirituele kloof – het werken aan jezelf – de eerste stap. “Dat gaat over werken aan zingeving en aan de rode lijn in je biografie. Meditatie helpt om het vermogen te ontwikkelen intuïtief de juiste keuzes te maken. ’s Avonds mediteer ik en ik neem vragen mee de nacht in. Eén, twee, drie dagen later komt de ingeving. Dit ‘inzetten van de kracht van de nacht’ breng ik ook in bij de denktank, waar ik in zit, voor het lesprogramma van de MBA-opleidingen in Rotterdam. Dit is waardevol vol studenten die in het bedrijfsleven terechtkomen.”

Dream, dance, deliver

“Vraag een willekeurige chauffeur van een heftruck in ons distributiecentrum naar ‘Dream, Dance en Deliver’, en hij kan je uitleggen waar dat over gaat.” Alle Eosta-medewerkers werken aan dit ‘3D-model’, dat overeenkomt met de eerder genoemde drie niveaus. Dream (en Differentiate) gaat over het worden wie je bent (met als tegenpool fake). Dance (versus freeze) gaat over meebewegen met anderen en deliver (versus fail) over resultaten van je werk. “We hebben net weer rond de 250 eindejaars-gesprekken gehad. Dan komen de ontwikkelingen op deze drie niveaus ter sprake.”

Als bedrijf werkt Eosta aan het overbruggen van de drie kloven door transparant te maken hoe haar leveranciers (boeren en tuinders) presteren op duurzaam en sociaal gebied. Op een ananas in de winkel zit een sticker met de ‘Nature and More code’, zodat een klant op internet kan zien hoe de ananasteler werkt. De laatste jaren voegt Eosta hier prijsplaatjes aan toe die laten zien dat biologische producten veel minder kosten afwentelen op de samenleving. Met slogans als ‘Eet biologische appels en bespaar 27 ziektedagen per hectare per jaar’ en ‘Koop biologische peren en red 6 kuub vruchtbare bodem’. Deze campagne draagt bij aan bewustwording.

Compostering

Eosta zet zich samen met een brede coalitie van internationale partners in voor True Cost Accounting. Volkert: “Correct rekenen is een instrument om licht te laten schijnen in de duistere spelonken van de economie. Als bedrijven een winst- en verliesrekening moeten maken die niet alleen de resultaten toont van het financieel kapitaal, maar ook van natuurlijk en sociaal kapitaal, dan krijgen bedrijven die kosten blijven externaliseren straks geen toegang meer tot kapitaal. Het is een instrument dat het begrip ‘winst’ omvormt. Er ontstaat ‘inclusieve winst’. Profit 2.0. Die omvorming kun je vergelijken met het composteringsproces.”

“Bij het maken van compost begin je met afstervende, stinkende landbouwresten. In vier fases worden die omgezet tot vruchtbare humus en ontstaat er nieuwe vitaliteit. Preparaten sterken hierbij het zelf-organiserend vermogen. Ze werken intelligent makend op natuurlijke levensprocessen en verzorgen de ontmoeting van het aardse en het kosmische.”

Volkert trekt een parallel met de economie, waar hebzucht gedreven winst leidt tot ‘doodsprocessen’. Hier moet een composteringsproces plaatsvinden in drie fases, een omvormingsproces op het spirituele, het sociale en het ecologische niveau. “Zo wordt die ‘inclusieve winst’ gevormd, een bron van nieuwe vitaliteit.”

Wat zou je in het maatschappelijke omvormingsproces kunnen vergelijken met de preparaatwerking? Al pratend komt Volkert tot een antwoord: “Wat werkt intelligent makend op sociale levensprocessen? Iets dat toegang kan bieden tot kosmische intelligentie. Meditatie. Maar niet met het doel om asceet te worden. Dat is niet de weg. Ga dwars door het midden. Duik in hebzucht en egoïsme. Omarm Ahriman en Lucifer, zodat je hen kunt verlossen.”