Tijdens een landbouw conferentie in Dornach (Zwitserland) leidt Luc Ambagts – van de Vereniging voor Biodynamische Landbouw in Nederland – samen met tuinder Benno Otter – een werkgroep met het thema “Bedrijfsindividualiteit ontmoeten”. Kun je de eigenheid van een bedrijf zo ontmoeten dat daaruit perspectief ontstaat om actuele vraagstukken van het bedrijf op te lossen?
“Hij maakt veel verschillende gebaren,” zegt een deelnemer na lang aarzelen. Het antwoord klinkt als een bevrijding na steeds nieuwe vragen om het beeld dat hij schetste concreet te maken. De persoon die eerst werd aangeduid met de algemene term “kunstenaar” is een euritmist, een beweginskunstenaar geworden. Hij is niet zo maar ergens, of in een studio, maar op het strand bij de zee. En hij kijkt niet voor zich uit, hij maakt niet slechts één gebaar, maar hij maakt veel verschillende gebaren. Nu kunnen we het beeld voor ons zien. Het is een gebeurtenis geworden. Je zou het kunnen tekenen of filmen. Het is een beeld dat ons laat zien hoe de eerder gevonden kwaliteit “helend waarnemen” zich kan manifesteren, als kwaliteit van de bedrijfsindividualiteit van de tuinderij. Bij die kwaliteit hebben we het beeld gezocht.
We hadden geluisterd naar het verhaal van Benno Otter, over zijn werk in de tuinderij. Elke deelnemer van de werkgroep “Bedrijfsindividualiteit ontmoeten” werd gevraagd een concreet beeld te zoeken bij de activiteit die hij als karakterisering van het verhaal van Benno had gevonden. We hebben het moeilijk gehad en nu zijn we verbaasd: Wat heeft dit beeld van de euritmist aan het strand te maken met Benno en zijn tuinderij?
Benno had ons naar de zuidkant van een houten loods gebracht. Hij werd gevraagd om de deelnemers een plaats te laten zien waar hij voelde dat het werk gelukt was, waar hij enthousiast over was. Hij vertelde ons over de grote sparren die hier stonden, over de weerstand die ontstond toen ze werden gekapt. Over de openheid die nu in dit deel van het parkachtige landschap bestaat. Dat de vlinders van onder aan de heuvel nu ook hier hun weg naar boven vinden. En hij liet ons de afwisseling ervaren toen we het licht kronkelende pad langs de loods liepen: met verschillende kruiden aan de ene kant en een fruitweide aan de andere kant. Als je iemand vraagt om je iets te vertellen waar hij of zij enthousiast over is, dan worden de luisteraars dat vaak ook. Dat is leuk om te zien. Hier heeft iets gewerkt. Dan kan ook de ontmoeting van anderen met dit werk slagen.
Iedereen had zijn eigen karakterisering en zijn eigen beeld. Door ze naast elkaar in het gesprek te plaatsen, schijnt er iets tussen deze werkwoorden door, hoe verschillend de woorden ook mogen zijn, de kwaliteit achter de woorden lijkt vergelijkbaar: genezing – waarnemen – verbinden. De werkwoorden waarmee we de situatie karakteriseren, die zijn nog gescheiden van een concrete werkelijkheid. Het beeld geeft een voorbeeld van wat die kwaliteit in het werk kan betekenen. Het beeld van de euritmist op het strand was het resultaat van de zoektocht naar de kwaliteit van de werkwoorden “helend waarnemen”.
Dit is waar de eerste toepassing van dit onderzoek naar bedrijfsindividualiteit begint. Benno brengt een actueel vraagstuk naar voren in verband met de leeftijd van de werknemers. Verschillende ervaren mensen zullen de komende jaren de tuin verlaten. “Hoe vinden we nieuwe bekwame krachten”, vraagt hij ons. Als je denkt aan de “vele gebaren” die de euritmist op het strand maakte, ontstaat het idee om te kijken naar de kwaliteiten die de mensen die in de tuin komen met zich meebrengen. En hen vervolgens taken te geven die overeenkomen met deze kwaliteiten. Dit is een andere benadering dan voor een specifieke persoon of voor een specifieke taak iemand te zoeken. Benno’s ogen lichten vrolijk op bij deze tip.
(credits afbeelding: 89tasten.de )
