Boeren en tuinders zijn getalsmatig zodanig verminderd, dat ze met z´n allen minder dan 2% van de Nederlandse bevolking vertegenwoordigen. Sinds 1950 is het aantal bedrijven extreem gereduceerd. Wat rest is de sympathie van consumenten voor de mannen en vrouwen die in hun dagelijkse voedsel voorzien. De populariteit van ´Boer zoekt vrouw´ en de maatschappelijke acceptatie van de recente boerenprotesten, getuigen daarvan. 2 miljoen hectare beboeren is ook geen sinecure. Hoed af voor al die hardwerkende ondernemers! Daarnaast bestaat er ook en hele andere werkelijkheid! Die spiegelt de afname in de land- & tuinbouw: tienduizenden (!) Nederlanders zijn de trotse eigenaren van hun eigen volkstuin. Het schier eindeloze leger van amateurtuinders is een maatschappelijk onzichtbare werkelijkheid, die – terecht – in Dynamisch Perspectief de volle aandacht krijgt. Waarom?

Het blijkt uit tal van onderzoeken in binnen en buitenland, dat de biotopen in de stedelijke gebieden vel rijker zijn dan in het landelijk gebied. De Vlinder Stichting, UNCTAD en andere organisaties op het gebied van natuurbescherming staan alarm. De biodiversiteit holt achteruit, zodanig dat de voedselproductie tot 2040 werkelijk in gevaar is. Afname van biodiversiteit is een echte bedreiging Amateurtuinders is eigenlijk een veel moderner begrip dan volkstuinders. Met de opkomst van de industrie arbeider en de ploegendiensten werden steeds grotere aantallen mensen aan de landbouw onttrokken. Dat proces van urbanisatie spelt zich na al 170 jaar lang af. Het gevolg is dat die succes formule nu haar top bereikt heeft. Nog 2% boert. Punt uit! Die andere 98% kan in alle vrijheid de keuze maken voor het hebben van een eigen tuin. Fantastisch! Veel jonge gezinnen in de Randstad kiezen voor zo´n uitgelezen en spot goedkope recreatie mogelijkheid op fietsafstand. Je eigen tuin van globaal 100 vierkante meter is een bezit – hoewel gehuurd van de Vereniging. Je kunt al je gekke, goede en wilde plannetjes er in uitleven. Bedoeld is natuurlijk: welke groenten vind ik en mijn kinderen lekker? Wat is makkelijk te kweken? Groenten, kruiden, bloemen. Opeens is alles mogelijk, dus moeten we – een beetje – kiezen.

Veel vrouwen met hun opgroeiende kinderen kiezen voor zo´n tuin. Vlakbij huis. Goedkoper kan niet. Lekker ontspannen, want 100 M2 is te overzien. Aanspraak met nieuwe buren met de zelfde interesse en ook nog zelf gekweekte producten! De kinderen poten hun eigen aardappels, zodat ze voor het eerst van hun leven patat friet kunnen bakken van hun eigen aardappels: een ware belevenis. Dat geweldige BIOTOOP dat ieder naar eigen inzicht, ambitie en wensen kan scheppen biedt nieuwe perspectieven. Vooral kinderen genieten volop van dat gepruts met zand en klei, zaden en plantjes. Geruststellend is, dat er geen risico´s zijn. Behalve vieze handen en modderbroeken. Heerlijk toch: eindelijk kunnen kinderen aarden. Wanneer daarna de eigen groenten, kruiden op worden gediend is het feest compleet. Het dis-gesprek krijgt vaart, richting en inhoud. Alles gebaseerd op direct ervaringen – onbetaalbaar voor opgroeiende kinderen die inmiddels enkele generaties zijn verwijderd van de primaire land- & tuinbouw.

Perspectieven lonken.

In stedelijke biotopen is veel mis, maar de biodiversiteit is enorm groot. Bijenvolken van stads-imkers doen het vele malen beter dan de bijen in de eenzijdige agrarische buitengebieden. De honing opbrengst in de steden is aanzienlijk hoger dan wat bijenvolken in de landbouw doen. Vooral vrouwen vormen de nieuwe generatie – amateur – imkers. Zij wisselen de klassieke oude imkers af. De mannen die voor productie gingen en verkeerd uitkwamen. Bijen zijn enorm belangrijk als onderdeel van het drieledige biologisch-dynamische bedrijfsorganisme. Die rol vervullen bijen ook in het stedelijk gebied. Jouw eigen bijen, ook al zijn het een paar kasten of korven in de bijenstal van de Vereniging zijn goudwaard. Letterlijk voor dat belangrijke micro-biotoop: Jouw tuin en al die andere tuinen op het complex. En dan de beloning van de honing! Smullen. De grote steden in de Randstad bieden velen de gelegenheid om een eigen tuin te huren. Utrecht heeft alleen al 32 ´volkstuin complexen´ De stad heeft jaren geleden geëist dat er uitsluitend biologisch geteeld mag worden. De ecologie van al die tuinen draagt heel positief bij aan de leefbaarheid en de kwaliteit van de stad. Dat is milieutechnisch. Sociaal gezien doen die tuinen dat ook (zie eerdere opmerkingen) en als rijke bron voor educatie & recreatie ´om de hoek´.

De hoogste tijd om de status van amateur- & volkstuinders hernieuwd te erkennen, te bevorderen en een grotere taak te geven in de verbetering van de biotopen in en rond de steden. De sociale cohesie te bevorderen – immers veel allochtonen (Marokkanen en Turken) telen graag hun eigen groenten. Recreatie op fietsafstand scheelt heel veel autokilometers en met veel tijdwinst om echt buiten te zijn. Tevreden kinderen, relaxte ouders en gelukkige grootouders. Utopie? Helemaal niet. Het vraagt alleen en beetje meer reflectie, want wat blijkt? De oplossing ligt direct voor het grijpen. Zoek niet achter de horizon, maar kijk vlak voor je voeten. Het enige wat je moet doen: Zet de eerste stappen. Bel de Vereniging om de hoek en huur of pacht jouw eigen tuin. Dat word echt smullen in alle opzichten. Succes gewenst, het zal je verbazen hoe leuk het is en hoeveel positieve response je krijgt uit je omgeving. Hé, jij? Kan dat dan zomaar? Ja, inderdaad! Wil je het telefoon-nummer, dan worden we eindelijk buren. Leuk! Gewoon effe doen.

Tekst: Eelco Schaap, Foto: Velt

 

Eelco Schaap (1953, Wageningen), 30 jaar voorlichter BD-landbouw voor BD-Vereniging en ministerie LNV vanaf 1977, sinds 2007 ondernemer met eigen BD-bedrijf in Portugal – Serra da Estrela. dominiovaledomondego.com